Sinds 2020 waait er een frisse wind door metaalbewerkingsbedrijf Smit. Verenigd Ondernemers Fonds (VOF) nam het bedrijf samen met Dick Weijman over, zodat oud-directeur Eric Meijer van zijn pensioen kon genieten. Weijman en Verenigd Ondernemers Fonds, leggen uit hoe de overname is verlopen en wat er inmiddels is veranderd.
Begin 2020 werd metaalbewerkingsbedrijf Smit uit Abcoude overgenomen door het Verenigd Ondernemers Fonds (VOF) samen met ondernemer Weijman. “Wij nemen Nederlandse MKB-bedrijven over van ondernemers die willen verkopen”, legt Verenigd Ondernemers Fonds uit. “Bijvoorbeeld omdat ze met pensioen willen, zoals oud-groot- aandeelhouder Meijer van Smit.” VOF nam in 2019 Drameco en metaalbedrijf Van Wijngaarden al over. “Onze visie is dat je een overname nooit puur financieel moet bekijken. Natuurlijk moet het economisch een goed draaiend bedrijf zijn, maar dat bereik je niet met spreadsheets en juristen. We willen juist nagaan hoe we een bedrijf toekomstbestendig kunnen maken met behoud van cultuur en werkgelegenheid. Daarom willen we dat de nieuwe directeur ook aandeelhouder is. We geloven erin dat wie aan het roer staat als kapitein van een schip dat deels ook zijn eigendom is, een betere koers zal varen.”

Nieuwe kapitein
Aan het roer van Smit staat sinds de overname de nieuwe directeur Weijman. “Vrijwel meteen na de overname gaf oud-directeur Meijer het stokje door”, vertelt hij. In de basis is er voor Smit niets veranderd. “We helpen onze klanten nog steeds met het ontwerp, de ontwikkeling en de productie van complexe fijn metalen precisie-onderdelen met als doel onze klanten te laten schitteren. Dit doen we met moderne metaalbewerkingen, CNC-draai- en CNC-freeswerk voor zowat elke metaalsoort. Tegelijkertijd bekijken we hoe we een toekomstbestendige koers kunnen varen. Concreet betekent dit dat we meer aandacht besteden aan de professionalisering van onze commercie en marketing. We richten ons meer naar buiten dan in het verleden. Daarnaast investeren we in nieuwe technieken, zoals digitalisering en robotisering.”
Vertrouwen winnen
Vanaf dag één het roer rigoureus omgooien is geen goed idee. Weijman: “Continuïteit, zeker in de beginfase, is belangrijk. De eerste twee tot drie maandende tijd voor de coronacrisis begon – heb ik mij vooral gefocust op de kennismaking met enerzijds de medewerker en anderzijds belangrijke klanten. Dat stelden zowel de medewerkers als de klanten erg op prijs. Je moet vertrouwen zien te winnen. Klanten hebben bijvoorbeeld niet altijd even positieve verwachtingen bij een overname door een participatiemaatschappij. Hen heb ik nadrukkelijk uitgelegd hoe VOF in de wedstrijd zit en hoe ik er zelf in zat. Het feit dat ik zelf een minderheidsbelang in het bedrijf heb, was voor veel klanten een geruststelling en gaf vertrouwen dat de overname niet puur uit financieel gewin is gedaan. We hebben de drive om het bedrijf te verbeteren, dat is de primaire inzet. De uitgebreide kennismakingsgesprekken die dit duidelijk hebben gemaakt, werden erg gewaardeerd.”
Crisis
Na een aantal maanden begon de coronacrisis. “Smit was al een erg stabiel bedrijf waardoor we relatief gemakkelijk door de coronacrisis zijn gerold. Vooral het tweede kwartaal van 2020 was een rustige periode. Onze klanten zijn werkzaam in verschillende branches en exporteren wereldwijd. Maar het internationale transport stokte, waardoor de orderportefeuilles bij hen en dus ook bij ons terugliepen. Na de zomer kwam het herstel vrij vlot en momenteel zitten we weer op het niveau van voor de crisis.”


Verbetertrajecten
De rustigere periode werd nuttig besteed door te werken aan verbeterprojecten. “Zo hebben we intern onder meer een lean-project opgestart, waarbij werknemers de beginselen van lean management getraind kregen. Daarnaast wil ik de verantwoordelijkheid geleidelijk wat dieper in de organisatie leggen zodat de medewerkers meer bijdragen aan de verbetertrajecten die we uitstippelen. Doel is om hen aan te moedigen zelf vaker het initiatief te nemen. Zij hebben de vakkennis en weten vaak veel beter van de hoed en de rand. Maar ik heb gemerkt dat ze het niet gewend zijn om hun ideeën naar voren te brengen. Geleidelijk komt hier verandering in. Dat is fijn om te zien.”
Samenwerking
Niet alleen intern, maar ook naar buiten toe zoekt metaalbewerkingsbedrijf Smit mogelijkheden om klanten nog meer toegevoegde waarde te kunnen bieden. VOF heeft naast een meerderheidsbelang in Smit ook metaalproducent Drameco in Coevorden en metaalbedrijf Van Wijngaarden uit Houten overgenomen. “We hebben ze los van elkaar gekocht”, aldus Verenigd Ondernemers Fonds, “zonder te weten hoeveel synergie mogelijk is. Maar we geloven zeker in samenwerkingsmogelijkheden. Zo is er wekelijks een kort overleg tussen de directeuren, zodat kennis en ervaring kunnen worden uitgewisseld. Het is de bedoeling dat we door het delen van kennis eveneens komen tot verbeteringen.”
“Het is al eens voorgekomen dat een van onze vaste klanten vroeg om een bepaalde techniek uit te voeren waarin we niet gespecialiseerd zijn”, licht Weijman verder toe. “Van Wijngaarden heeft deze techniek wel in huis en kon ons hierin ondersteunen zodat we onze klant verder konden helpen. Dit werkt in twee richtingen.” Samen inkopen lijkt momenteel nog een brug te ver. “De eerste vingeroefening hebben we al gedaan”, aldus Weijman, “maar het is toch complexer dan het op het eerste gezicht lijkt. In de praktijk blijken de materiaalverschillen en variaties nog best groot, om hier meteen ons voordeel mee te doen. Er is op andere terreinen wellicht meer winst te behalen. Ons wekelijks overleg draagt hier zeker aan bij”.
5 tips van Verenigd Ondernemers Fonds om rekening mee te houden bij een overname
1
Neem je tijd
“Belangrijk is om tijdig alle mogelijke opties in ogenschouw te nemen. Vind je de continuïteit van het bedrijf belangrijk of wil je een zo hoog mogelijke verkoopopbrengst? Dit laatste betekent echter vaak dat de verkoop niet doorgaat, omdat de prijsverwachting te hoog is, waardoor het traject langer duurt. Kortom, neem je tijd. Als een verkooptraject gunstig verloopt, is een overname in een jaar of minder geregeld. Twee of drie jaar is wellicht realistischer als je de oriëntatiefase meeneemt en er wat hobbels zijn te nemen om je bedrijf verkoop klaar te maken of als het niet in één keer lukt om het bedrijf te verkopen.”
2
Maak een plan
“Veel ondernemers weten niet meteen welk scenario voor hen het beste is. Je zult jezelf een aantal vragen moeten stellen om na te gaan wat je ambities zijn en welke verwachtingen je kunt hebben bij een overname. We hebben hiervoor een toekomsttest opgesteld waarin we ondernemers vragen voorleggen die stimuleren om over de bedrijfsvoering en persoonlijke drive na te denken. Denk aan vragen over de staat van het machinepark, in welke mate er is geïnvesteerd in Industrie 4.0, digitalisering, sales en marketing, tot verwachtingen voor het bedrijf en de ondernemer zelf. Deze reflectie kan helpen bij het maken van een plan.”
3
Laat je goed informeren
“Je goed laten informeren is belangrijk om een beter idee te krijgen over de verschillende mogelijkheden. Aankloppen bij Koninklijke Metaalunie voor advies is een optie. Zij hebben naar mijn idee een team met veel ervaring in dit soort zaken en kunnen wellicht neutraal advies geven. Daarnaast zijn gesprekken met andere ondernemers die een overnametraject hebben doorlopen een must.”
4
Kies je adviseur zorgvuldig
“Er zijn veel adviseurs die net als makelaars je proberen binnen te halen als klant en die daarbij blufpoker spelen. Ze zeggen dat je bedrijf veel meer waard is dan de werkelijke waarde, om je te overtuigen om met hen samen te werken. Het is daarom belangrijk na te gaan wat reëel is. Niet alleen een modern machinepark maar ook andere factoren spelen een rol. Mijn advies is daarom om niet je lokale accountant, maar een gespecialiseerd adviseur in de arm nemen die vaker te maken heeft met dit soort zaken.”
5
Neem wat mensen in vertrouwen
“Veel ondernemers die met het idee rondlopen om hun bedrijf te laten overnemen, lopen met een groot geheim rond, dat mogelijk aan hen gaat vreten. Krijgen werknemers lucht van een overname dan kan dit immers leiden tot onrust. Wellicht is het goed om een aantal vertrouwenspartners te vinden zodat je dit alles niet alleen hoeft te doen. Je voelt je gesteund en het leidt tot nieuwe inzichten.”